خانه

نظریه پردازان

نظریه پردازان هزاره سوم

امانوئل والرشتاین

گرچه والرشتاین در دهه 1960 به عنوان متخصص آفریقا آوازه ای به هم زد اما مهمترین خدمت او به جامعه شناسی كتاب سال 1974 او ، نظام نوین جهانی است.

این كتاب توفیقی فوری به دست آورد. نظام نوین جهانی با استقبال جهانی روبه رو گشت و به 9 زبان و خط نابینایان ترجمه شد. والرشتاین كه در 28 سپتامبر1930 زاده شد همه درجات دانشگاهیش ازجمله دكترایش رادر1959 ازدانشگاه كلمبیا گرفت. بعد از آن در همین دانشگاه مشغول كار شد. بعد از سالها ماندن در این دانشگاه و پنج سال كار سخت در دانشگاه مك گیل مونترال در1976 استاد برجسته جامعه شناسی دردانشگاه ایالتی نیویورك در بینگ همتون گشت.
در1975 جایزه معروف سوروكین به خاطر كتاب نظام نوین جهانی نصیب والرشتاین شد. از آن به بعد همچنان كار درباره این موضوع را ادامه داد و چندین مقاله ازجمله جلد دوم كتاب نظام نوین را منتشر كرد كه در آن تحلیل نظام جهانی را تا سال 1750 ادامه داد.
درواقع از بسیاری جهات توجهی كه او تا كنون به خود جلب كرده و احتمالا همچنان ادامه خواهد داشت ازخود آثارش مهمتر است. مفهوم نظام جهانی به كانون تفكر و تحقیق درجامعه شناسی تبدیل گشته است دستاوردی كه كمتر دانشوری می تواند مدعی آن شود. بسیاری از جامعه شناسانی كه اكنون درباره نظام جهانی تحقیق و نظریه پردازی می كنند كم وبیش انتقاد هایی به والرشتاین دارند اما هیچكدام نقشی را كه او درتكوین افكارشان بازی كرد انكار نمی كنند.
گرچه مفهوم نظام جهانی خدمت مهمی به شمار می آید اما نقشی كه والرشتاین در احیای تحقیق تاریخی نظری بازی كرده است،دست كم به همان اندازه اهمیت دارد. مهمترین آثار سالهای اولیه جامعه شناسی از افرادی چون ماركس وبر و دوركیم بیشتر از همین رده اند. اما در سالهای اخیر بیشترجامعه شناسان ازاین گونه تحقیق روی برگرداندند و به كاربرد روشهایی غیر تاریخی مانند پرسشنامه و مصاحبه روی آوردند. كاربرد این روش ها از روش های تاریخی سریع تر و آسان تر است و داده های به دست آمده از آن ها را به آسانی می توان تحلیل كرد. كاربرد چنین روش هایی، در مقایسه با دامنه گسترده دانش تاریخی، به دانش فنی محدود تری نیاز دارد، وانگهی در تحقیقات مبتنی بر كاربرد پرسشنامه و مصاحبه ، نظریه ، نقش به نسبت ناچیزی را ایفا میكند. والرشتاین در خط مقدم جبهه كسانی قرار دارد كه احیای علاقه به تحقیقات تاریخی با مبنای نظریه قوی را برنامه كارشان قرار دادند.

o گروه موضوعی ← علوم انسانی
o نظریه های ارایه شده ← نظام نوین جهانی
o تاریخ (ارایه نظریه یا بازه زندگی) ← دهه 1970