نظریه چرخه بی پایان تولد و نابودی ققنوس ‌وار كیهان

در افسانه ‌ها، اسطوره‌ ها و ادبیات عرفانی جهان از وجود پرنده‌ ای اسرارآمیز به نام ققنوس خبر داده شده است كه سرنوشت شگفت ‌انگیزی دارد. این پرنده در انتهای عمر، خودش را به آتش كشیده و می ‌سوزاند اما دقیقاً در واپسین لحظه و از درون آخرین شعله‌ های آتش به ناگهان ققنوس دیگری متولد می ‌شود. حكایت عجیبی است اما از آن عجیب ‌تر اینكه ممكن است كل جهان هم دقیقاً چنین حكایتی داشته باشد.

این ایده شگفت‌ انگیز برای نخستین ‌بار همین چند سال پیش توسط فیزیكدانی به نام آبهای آشتكار و همكارانش مطرح شد. این فیزیكدان‌ ها براساس شبیه ‌سازی‌ های رایانه‌ ای در چارچوب مدل "كیهان‌ شناسی كوانتومی حلقوی" به این نتیجه رسیدند كه ممكن است جهان ما همانند یك ققنوس عظیم كیهانی از دل آخرین شعله‌ های یك جهان دیگر سر بر آورده باشد، جهانی كه به واسطه گرانش خود تا مرز فروپاشی و نابودی كامل پیش رفته بود اما در واپسین لحظه به ناگهان جهان ما از درون آن متولد شد.

براساس این مدل جهان ما نیز در پایان عمر خود و به واسطه گرانش ماده - انرژی موجود در خود شروع به انقباض و فروپاشی كرده و این فروپاشی تا مرز رسیدن به یك نقطه "تكینگی" و نهایتاً محو شدن كامل جهان پیش خواهد رفت اما این انقباض كیهانی در آخرین لحظه به ناگهان معكوس شده و با یك جهش كیهانی، جهانی دیگر از دل جهان ما متولد شده و شروع به انبساط خواهد كرد.

اگر این مدل درست باشد در این صورت بجای آنكه بگوییم جهان در حدود 7/13 میلیارد سال پیش در مِهبانگ (بیگ بنگ) به وجود آمده است باید گفت كه جهان در واقع ازلی و ابدی بوده اما در این بین متناوباً چرخه ‌های ققنوس وار تولد و نابودی كیهانی را پشت سر گذاشته است.

اما چرا انقباض هر جهان پیشین در واپسین لحظه به ناگهان متوقف و معكوس شده و به تولد جهان جدیدی منجر شده است؟ در پاسخ باید گفت زیرا با انقباض و فروپاشی هر جهان، حجم جهان مزبور، كوچك‌ تر و كوچك ‌تر و چگالی ماده موجود در آن بیشتر و بیشتر شده تا نهایتاً این چگالی به حد چگالی پلانك یعنی در حدود 10 به توان 96 كیلوگرم بر متر مكعب (یعنی یك میلیون میلیارد میلیارد میلیارد میلیارد میلیارد میلیارد میلیارد میلیارد میلیارد میلیارد كیلوگرم بر متر مكعب) رسیده است. این چگالی خارق‌العاده معادل است با چگالی حاصل از متمركز كردن جرم یك تریلیون خورشید در حجمی به ابعاد یك پروتون!

اما بر اساس نظریه گرانش كوانتومی حلقوی، چگالی پلانك حداكثر چگالی قابل حصول در كیهان است چرا كه با رسیدن به آستانه چگالی پلانك، نیروی دافعه فوق ‌العاده شدیدی در تار و پود فضا- زمان شكل می‌ گیرد. علت ایجاد این دافعه خارق ‌العاده آن است كه با رسیدن به این حد چگالی، دیگر امكان فشرده شدن بیش از پیش كوانتوم ‌های فضا-زمان وجود نخواهد داشت. در نتیجه با رسیدن به آستانه چگالی پلانك، فضا-زمان كه اكنون تا حد نهایت خود فشرده شده است، نیروی دافعه واكنشی فوق ‌العاده قدرتمندی را از خود بروز می‌ دهد كه بر نیروی گرانش موجود غلبه كرده و موجب جهش ناگهانی و تولد یك جهان جدید خواهد شد. این جهان تازه متولد شده، به واسطه جهش بزرگی كه در لحظه تولد خود پشت سر گذاشته است همچنان به انبساط خود ادامه خواهد داد تا نهایتاً این جهان جدید نیز به نوبه خود و پس از میلیاردها سال به واسطه گرانش ماده- انرژی موجود در آن، از انبساط كیهانی خود بازایستاده و شروع به انقباض و فروپاشی خواهد كرد و بدین ترتیب چرخه كیهانی بی ‌پایان تولد و مرگ ققنوس ‌وار جهان همچنان تا ابد ادامه خواهد یافت.

آری، به راستی شگفت‌انگیز است چراكه ممكن است افسانه ققنوس همانا حكایت اسرارآمیز جهان ما باشد.