اتمیسم Atomism اتم گرایی

جزءگرایی، ذره گرایی؛ گرایش به نظریه ای که بر اساس آن موضوع هر نظام علمی مجموعه واحدهایی است که خود قابل تقسیم نیستند و این واحدها اجزاء سازنده آن نظام محسوب میشوند. طبق این نظریه، همۀ واحدهای بزرگتر تنها مجموعه ای از واحدهای کوچکترند. نظریه های اجتماعی در صورتی اتم گرایی بشمار می آیند که همۀ رویدادها و نهادهای اجتماعی را فقط ترکیبی از اعمال افراد انسانی بدانیم.

در این معنا بهترین شیوه نگرش به جامعه، تصور آن به عنوان جزئی از آحاد منفرد یا اتمهای منفردی است که با هم تعامل دارند. در این نظریه فقط به بررسی افراد و معانی و مقاصدی پرداخته می شود که آنان برای اعمال خود قایل میگردند و کاری به تحلیل کل ساختارهای اجتماعی ندارند. استدلالات اتم گرایی مأخوذ از رئالیسم تحلیلی برتراند آرتور ویلیام راسل (1970-1872) فیلسوف انگلیسی و برندۀ جایزۀ نوبل ادبیات 1950 است. این اصطلاح در روانشناسی بر مبنای موقعیت معرفت شناختی است و توسط جان لاک (1704-1632) فیلسوف انگلیسی و دیوید هیوم (1776-1711) فیلسوف، مورخ و اقتصاددان انگلیسی بیان شده است. بدین ترتیب که هوشیاری مجموعه ای از تصورات و عقاید شخصی است که در ارتباط با دیگران معنا می یابد. ذیمقراطیس (دمیقراطیس، دمکریت 370-460 ق.م) فیلسوف یونانی، لوکرسیوس (55-99 ق.م) شاعر و فیلسوف رومی و پیر گاسندی (1655-1592) فیلسوف، منجم و ریاضی¬دان فرانسوی پیرو این نظریه بودند. جان دالتون (1844-1776) فیزیکدان و شیمیدان انگلیسی بر اساس تحقیقات آنتوان لوران دو لاووازیه (1794-1743) کاشف و فیزیکدان فرانسوی و بروست (1826-1754) شیمیدان فرانسوی، طرخ نظریۀ اتمی نوینی ارائه نمود. دیمیتری ایوانویچ مندلیف (1907-1843) شیمیدان روسی وسوانت اگوست آرنیوس (1927-1859) شیمیدان و فیززیکدان سوئدی و برندۀ جایزه نوبل شیمی 1903 در تأیید و تکمیل این نظریه سهیم بودند.

انتشار این مطلب در: