قانون بوده

وقتی اعداد سری 0، 3، 6، 12، 24، 48، 96 به 4 اضافه و بر 10 تقسیم شوند، سری 4/0، 7/0، 0/1، 6/1، 8/2، 2/5، 10 را تشکیل می‏دهند که فاصله سیارات را تا خورشید بر حسب یکا‏های نجومی به دست می‏دهد.

وقتی اعداد سری 0، 3، 6، 12، 24، 48، 96 به 4 اضافه و بر 10 تقسیم شوند، سری 4/0، 7/0، 0/1، 6/1، 8/2، 2/5، 10 را تشکیل می‏دهند که فاصله سیارات را تا خورشید بر حسب یکا‏های نجومی به دست می‏دهد. این سری فاصله شش سیاره شناخته شده تا آن زمان را به استثنای موضع 8/2 به دست می‏دهد.
وقتی ویلیام هرشل (1738 ـ 1822) ستاره شناس آلمانی ـ بریتانیایی در سال 1781 سیارۀ جدیدی را به نام اورانوس کشف کرد با قانون بوده هم انطباق یافت: در ادامه این سری با دو برابر کردن 96 برای اورانوس، یعنی 192، وقتی به 4 اضافه و بر 10 تقسیم می‏شود، عدد 6/19 به دست می‏آید که به قدر کافی به 2/19 نزدیک است با فاصلۀ واقعی اورانوس از خورشید بر حسب واحد نجومی (یک واحد نجومی میانگین فاصله مرکز زمین تا مرکز خورشید، یعنی 95/149 میلیون کیلومتر، است).
بوده سیاره جدیدی را برای موضع 8/2 پیشنهاد کرد، ولی در سال 1801 اولین سیارک نه نام سِرِس (seres) بین مریخ و مشتری در موضع 8/2 کشف شد. سیارۀ نپتون و پلوتون که، به ترتیب، در سال‏های 1846 و 1930 کشف شدند نیز در موضعی که قانون بوده پیش‏بینی کرده بود جای نگرفتند. میانگین فاصله آن‏ها ـ 30 و 2/39 واحد نجومی ـ با فواصلی که قانون بوده پیش‏بینی کرده بود، یعنی 8/38 و 2/77، تفاوت داشتند. برای به یاد سپردن نام سیارات برحسب دور شدن از خورشید می‏توانید از عبارت فارسی استفاده کنید، زیرا حروف اول هر واژۀ آن همانند حرف اول نام هر سیاره است: عطر زمین من مانند زمین او نیست پایدار.

oگروه موضوعی ← علوم پایه
oنظریه پرداز ← یوهان بوده
oتاریخ ارایه ← 1772

انتشار این مطلب در:

قانون بوده

یوهان بوده