نویسنده: رابرت دوسالمایکل یودل
مترجم: محمدرضا توکلی صابری
ناشر: مازیار
سال نشر: چاپ اول 1385
توضیح کتاب:
به ژنوم خوش آمديد راهنمايي است آسان فهم براي کساني که به برنامه ژنوم انسان و انقلاب ژنوميک علاقه مند هستند.اين کتاب داراي سه بخش (با عنوان هاي کشف، اطلاعات و پيشرفت) و يک نتيجه گيري است. بخش اول با نام کشف به بررسي اکتشافاتي مي پردازد که پيدايش ژنتيک را ممکن ساخته است. در بيشتر سال هاي قرن نوزدهم و تمام قرن بيستم، دانشمندان تلاش مي کردند پايه هاي زيست شناختي وراثت را کشف کنند. در اواسط قرن نوزدهم گرگور مندل مکانيسم هاي اصلي وراثت را کشف کرد و بشر اولين گام ها را به سوي گشودن رمز ژنتيک برداشت. اکتشاف هاي مندل صحنه را براي پيشرفت هاي عمده ژنتيک در قرن بيستم آراست و يک سلسله از اکتشاف ها را موجب شد که در نهايت موجب کشف توالي ژنوم انسان شد. فصل يک اين کتاب درباره اصول زيست شناسي است و داستان تکامل ژنتيک را با بررسي برخي از مهم ترين اکتشاف هاي اين رشته بازمي گويد. فصل دو به پيدايش فناوري يافتن توالي ژنتيک و ژنوميک مي پردازد. فصل سه نيز ژنوم انسان و شيوه هاي کاوش در ژنوم و چگونگي بهره برداري از آن در گذشته و حال را بررسي مي کند. بخش دوم کتاب که اطلاعات نام دارد، به بررسي تاثير عميق اطلاعات حاصل از ژنوميک بر زندگي ما مي پردازد. اطلاعات موجود در ژنوم ما و ژنوم گونه هاي ديگر چالش هاي اجتماعي زيادي ايجاد خواهد کرد. دسترسي به اطلاعات ژنتيک نه تنها نويدبخش پيشرفت هاي عظيم علم و پزشکي است،بلکه امکانات فراواني را براي سوءاستفاده فراهم مي آورد. شايد روزي تبعيض ژنتيکي در بيمه پزشکي و استخدام به يک واقعيت تبديل شود. مهندسي ژنتيک دوراهي هاي عميق اخلاقي، ديني و بوم شناختي ايجاد مي کند. فصل هاي اين بخش از کتاب به بررسي اين مسائل مي پردازد و نگاهي دارد به مسائل مهم اخلاقي و انساني حاصل از يافته هاي ژنوميک و شيوه هاي آمادگي جامعه براي دست و پنجه نرم کردن با اين اطلاعات و مديريت آنها. اما بخش سوم کتاب که پيشرفت نام دارد به مهم ترين دستاوردهاي عرصه ژنوم و ژنتيک مي پردازد. اگر قرن بيستم قرن ژن ها بود، قرن بيست و يکم قرن ژنوم خواهد بود زيرا اطلاعات مولکولي، اکتشاف هاي باورنکردني بسياري را در زمينه پزشکي و کشاورزي فراهم کرده است. طي مدت يک قرن از شناخت سطحي ژن ها به دستکاري ساختار پيچيده ژنوم و راه هاي استفاده از اين دانش براي بهبود زندگي مان رسيده ايم. هنوز نمي دانيم که اين تغييرها چه وقت اثرشان را آشکار مي کنند، اما به نظر مي رسد اين اثرها به زودي آشکار مي شوند. گذشته از اين، تا 15 سال پيش انسان به فناوري يافتن توالي ژنوم انسان دسترسي نداشت، اما اکنون نه تنها توالي ژنوم انسان مشخص شده است بلکه بشر سعي دارد توالي ژنوم جانداران مختلف را با سرعت بسيار مشخص کند. کتاب اين بخش را به پيشرفت پيوسته فناوري ژنوميک اختصاص داده است و زماني را شرح مي دهد که نويدهاي ژنوميک در زمينه پيشرفت هاي پزشکي و کشاورزي عملي مي شود. اکتشاف هايي که ژنوميک در تکنولوژي پزشکي امکان پذير کرده است، تاثير ژنوميک بر کشاورزي (از غذاهايي که از نظر ژنتيکي تغيير يافته اند تا همانندسازي جانوران) و چگونگي تاثير اين فناوري ها بر کشاورزي، محيط زيست و سلامتي از جمله موضوعاتي است که بررسي شده است. اما آخرين بخش کتاب توصيه مي کند که در خوشامدگويي به ژنوم جانب احتياط را نيز نگه داريم زيرا بسياري از فناوري ها از نظر اخلاقي مساله ساز هستند يا براي افراد زيادي يا همه قابل قبول نيست. از جمله اين موارد مي توان به برنامه همانند سازي انسان اشاره کرد که باعث انتشار موجي از مخالفت ها در بين اقشار مردم و بسياري از دانشمندان، روحانيان و متخصصان اخلاق شد.در فوريه سال 2003 مجلس نمايندگان امريکا همانندسازي را براي توليدمثل يا درمان ممنوع کرد. اگرچه بسياري قبول دارند که همانندسازي براي توليدمثل فراسوي مرزهاي اخلاقي است، نظرهاي گوناگوني در مورد شکل هاي غيرتوليدمثلي همانندسازي وجود دارد، براي مثال برخي پژوهش روي سلول هاي بنيادي را از جمله موارد استثنا مي شمارند. پژوهش هاي همانندسازي که براي درمان به کار مي رود، با همانندسازي براي توليدمثل تفاوت دارد زيرا استفاده از آن به متولد شدن انسان منجر نمي شود. با اين همه به نظر برخي ها اين گونه پژوهش ها نيز غيرمجاز است زيرا براي درمان بيماري ها از سلول هاي بنيادي جنين هايي استفاده مي شود که از روش هاي باروري در لوله آزمايشگاه به جا مانده اند. اگر به موضوع ژنوم، مباني و کاربردها و موضوع هاي جانبي آن همچون اخلاق علاقه مند هستيد اين کتاب به شما خوشامد مي گويد.
برگرفته از روزنامه اعتماد، شماره 1553 به تاريخ 10/9/86، صفحه 12 (علم)
ما 9 مهمان و بدون عضو آنلاین داریم