امی نوتر

امی نوتر در خانواده‌ای از طبقه متوسط در شهر ارلانگن آلمان متولد شد؛ پدرش یکی از ریاضی دانان آلمان بود. امی، پس از گذراندن دوره دبیرستان مخصوص دختران، معلم زبان‌های فرانسوی و انگلیسی شد، یعنی دقیقا همان شغلی که از زنان طبقه متوسط انتظار می‌رفت.

نوتر تصمیم گرفت که به کلاس‌های رشته ریاضیات دانشگاه ارلانگن راه یابد، اگرچه زنان ظاهرا مجاز نبودند که دوره‌های دانشگاهی را بگذرانند و امتحان دهند. پس از گذراندن امتحان لازم بود برای ورود به دانشگاه، به دانشگاه گوتینگن نقل مکان کرد، سپس به ارلانگن بازگشت و در سال 1908 در آن جا درجه دکتری گرفت.
مقاله‌های تحقیقی نوتر توجه برجسته‌ترین ریاضی دانان آن روزگار، یعنی داوید هیلبرت (1862 ـ 1943) و فلیکس کلاین (1849 ـ 1925)، را جلب کردند و در سال 1915 از او دعوت شد که به هیات علمی دانشگاه گوتینگن بپیوندد. متاسفانه، فایق آمدن بر شیوه‌های رفتار تعصب آمیز مرد سالارانه آن دوران امکان پذیر نبود و، به رغم اظهار نظر نیشدار هیلبرت که: «از همه این‌ها گذشته، ما دانشگاه هستیم نه استخر شنا»، نوتر از کسب آن مقام محروم شد. فقط پس از سال 1919 بود که توانست نوعی شغل رسمی در دانشگاه به دست آورد.
در سال 1933، نازی‌ها همه دانشمندان یهودی از جمله نوتر را واداشتند که دست از مشاغل دانشگاهی خود بردارند. او به ایالات متحد امریکا مهاجرت کرد و به تدریس در کالج برین مار پرداخت؛ در آنجا نخستین بار با زنانی در شغل‌های منظم و ثابت دانشگاهی برخورد کرد، از جمله با سرپرست گروه، خانم آناپل ویلر (1883 ـ 1966)، که او نیز در گوتینگن تحصیل کرده بود. متاسفانه، امی نوتر درست دو سال بعد، پس از یک عمل جراحی، در گذشت.
نوتر خدمات بسیار زیادی به جبر انتزاعی کرد؛ از این رو، دسته‌ای از حلقه‌های موجود در جبر، برای تجلیل از نوتر، به نام او نامگذاری شده‌اند و با این نام شناخته می‌شوند: (حلقه‌های نوتری). به سبب مهارتش در زمینه نامتغیرها، یعنی فرمول ریاضی‌ای که هرگاه به شیوه‌های معینی تعدیل گردند هیچ تغییری نمی‌پذیرند، هیلبرت بیش از همه مایل به همکاری با او بود. نوتر، با اثبات قضیه فوق العاده مهمی، نشان داد که نامتغیرها در قانون‌های ریاضی فیزیک حاکی از آن‌اند که قانون‌های بقا باید صدق و معتبر باشند (کادر).
دستاوردهای امی نوتر نشان می‌دهند که تبعیض از آن رو محکوم به شکست است که می‌تواند علم را طور اعم و موسسه‌های معینی را به اخص از وجود با استعدادترین اشخاص محروم کند. او بی تردید برای همه کسانی که باید بر هر شکلی از تعصب و خشک اندیش غلبه کنند مایه الهام به شمار می‌رود.

oگروه موضوعی ← علوم پایه
oنظریه های ارایه شده ← حلقه های نوتری (در جبر)
oتاریخ (ارایه نظریه یا بازه زندگی) ← 1882 ـ 1935

انتشار این مطلب در:

امی نوتر

جبر

حلقه های نوتری

نوتر